Wynagrodzenie należne notariuszowi za dokonanie czynności notarialnych to taksa notarialna. Jest to jedna ze składowych ogólnej opłaty, którą strona czynności notarialnej będzie zobowiązana uiścić w kancelarii notarialnej. Poza taksą notarialną na całość opłaty składają się: podatki (na przykład podatek od czynności cywilnoprawnych, podatek od spadków i darowizn), opłaty notarialne, w tym właśnie taksa notarialna, a także opłata za wypisy aktu notarialnego oraz opłaty sądowe, takie jak opłata od wniosku wieczystoksięgowego.
Wysokość wynagrodzenia notariusza określana jest na podstawie umowy notariusza ze stronami czynności prawnej. Nie jest to jednak decyzja niczym nieograniczona. Maksymalną wysokość wynagrodzenia notariusza, w zależności od dokonywanej czynności notarialnej, określają przepisy prawa, a dokładnie rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej. Wynagrodzenie, o którym mowa (taksa notarialna), nie obejmuje jednak kosztów przejazdu i innych niezbędnych wydatków, poniesionych przez notariusza w związku z dokonaniem czynności. Wskazane rozporządzenie reguluje jednak również maksymalne kwoty, o które wynagrodzenie notariusza może zostać zwiększone jeżeli na przykład dokonuje czynności poza kancelarią notarialną.
Koszty związane ze sprzedażą nieruchomości
Na całość opłaty za czynność prawną, jaką jest sprzedaż nieruchomości składają się: podatki, taksa notarialna, opłata za wypisy aktu notarialnego oraz opłaty sądowe.
Opłata sądowa wyniesie co do zasady 200 zł za złożenie wniosku o wpis nowego właściciela w księdze wieczystej. Za sporządzenie wypisu stawka wynosi 6 zł za każdą rozpoczętą stronę. Co za tym idzie, opłata za wypis aktu notarialnego będzie zależna od jego obszerności.
Podatki
Podatek od umowy sprzedaży nieruchomości (podatek od czynności cywilnoprawnych) wynosi dwa procent wartości nieruchomości. Oznacza to, że przykładowo podatek dla umowy sprzedaży nieruchomości o wartości 500.000 zł wyniesie 10.000 zł
Taksa notarialna
Natomiast wartość maksymalna taksy notarialnej, a więc wynagrodzenia notariusza, jest zależna od wartości nieruchomości. Maksymalna stawka wynosi od wartości:
1) do 3000 zł - 100 zł;
2) powyżej 3000 zł do 10.000 zł - 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3000 zł;
3) powyżej 10.000 zł do 30.000 zł - 310 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10.000 zł;
4) powyżej 30.000 zł do 60.000 zł - 710 zł + 1% od nadwyżki powyżej 30.000 zł;
5) powyżej 60.000 zł do 1.000.000 zł - 1010 zł + 0,4% od nadwyżki powyżej 60.000 zł;
6) powyżej 1.000.000 zł do 2.000.000 zł - 4770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1.000.000 zł;
7) powyżej 2.000.000 zł - 6770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2.000.000 zł, nie więcej jednak niż 10.000 zł, a w przypadku czynności dokonywanych pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (czyli małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów) nie więcej niż 7500 zł.
Przykładowo dla nieruchomości o wartości 500.000 zł, maksymalna taksa notarialna wyniesie 1010 zł plus 0,4% od 440.000 zł, czyli 1010 zł plus 1760 zł, co daje 2770 zł taksy notarialnej plus podatek VAT od wynagrodzenia notariusza 23%. Do kwoty tej należy doliczyć podatek od czynności cywilnoprawnych, koszty wypisu aktu notarialnego (6 zł za stronę) oraz opłatę sądową (zazwyczaj w tej sytuacji wynoszącą 200 zł) oraz opłatę za złożenie wniosku wieczystoksięgowego przez notariusza – co do zasady 246 zł.
Połowa stawki maksymalnej taksy notarialnej
W niektórych przypadkach, wskazanych w rozporządzeniu, wysokość maksymalna taksy notarialnej jest niższa. Będzie to dotyczyło zawarcia takich umów jak na przykład umowa sprzedaży lokalu mieszkalnego, umowa tzw. zobowiązująca (zawarta pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu), umowa sprzedaży nieruchomości w wykonaniu umowy zobowiązującej, umowa deweloperska, umowa ustanowienia odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienia własności tego lokalu na nabywcę, w tym w wykonaniu umowy deweloperskiej, umowę sprzedaży nieruchomości rolnej z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Maksymalna stawka notarialna wyniesie wówczas połowę wyżej opisanej stawki.
1. Koszty czynności notarialnych przy darowiźnie nieruchomości
