Zmiany w ustawie o księgach wieczystych i hipotece – tekst jednolity ogłoszony dnia 18 sierpnia 2022

Zmiany w ustawie o księgach wieczystych i hipotece – tekst jednolity ogłoszony dnia 18 sierpnia 2022
Średnia 3.99/5 na podstawie 276 opinii.

Dnia 18 sierpnia 2022 roku w Dzienniku Ustaw (poz. 1728) opublikowane zostało obwieszczenie w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy z 6 lipca 1982 roku o księgach wieczystych i hipotece. Jest to działanie legislacyjne, które należy oceniać bardzo pozytywnie. Wyposaża ono bowiem polskie prawodawstwo w najnowszy, jednolity tekst ustawy o księgach wieczystych i hipotece, który uwzględnia ostatnio wprowadzone w tej ustawie zmiany. Poprzednie ogłoszenie tekstu jednolitego tej ustawy miało miejsce 14 listopada 2019 roku.

Tekst jednolity ustawy o księgach wieczystych i hipotece ogłoszony 18 sierpnia 2022 roku uwzględnia zmiany wprowadzone następującymi aktami prawnymi:

1) ustawą z dnia 20 maja 2021 r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym,

2) ustawą z dnia 14 października 2021 r. o zmianie ustawy o dowodach osobistych oraz niektórych innych ustaw,

3) ustawą z dnia 7 kwietnia 2022 r. o zmianie ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych oraz niektórych innych ustaw,

4) ustawą z dnia 12 maja 2022 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz ustawy o przetwarzaniu informacji kryminalnych

oraz zmiany wynikające z przepisów ogłoszonych przed dniem 20 lipca 2022 r. Tekst jednolity znaleźć można w załączniku do obwieszczenia z dnia 18 sierpnia 2022 roku. Poniżej omówione zostaną poszczególne zmiany, uwzględnione w tekście jednolitym ustawy.

Zmiany wprowadzone ustawą o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym

Pierwsza obszerna zmiana została wprowadzona do ustawy o księgach wieczystych i hipotece ustawą z dnia 20 maja 2021 r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym. Związana jest związana z wejściem w życie nowej tzw. ustawy deweloperskiej. Ustawa ta powstała w celu zabezpieczenia środków finansowych nabywców nieruchomości na rynku pierwotnym.

Zmiany w ustawie o księgach wieczystych i hipotece dotyczą wpisu do księgi wieczystej roszczenia nabywcy, do którego nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 20 maja 2021 r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego oraz Deweloperskim Funduszu Gwarancyjnym. Dotyczą one wpisu do księgi wieczystej roszczeń takiego nabywcy o: 1) wybudowanie budynku oraz ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienie własności tego lokalu oraz praw niezbędnych do korzystania z tego lokalu na nabywcę; 2) zabudowanie nieruchomości gruntowej stanowiącej przedmiot własności lub użytkowania wieczystego domem jednorodzinnym i przeniesienie na nabywcę własności tej nieruchomości lub użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i własności domu jednorodzinnego na niej posadowionego stanowiącego odrębną nieruchomość lub przeniesienie ułamkowej części własności tej nieruchomości wraz z prawem do wyłącznego korzystania z części nieruchomości służącej zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych; 3) przeniesienie na nabywcę własności nieruchomości wraz z domem jednorodzinnym lub użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i własności domu jednorodzinnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub przeniesienie ułamkowej części własności nieruchomości wraz z prawem do wyłącznego korzystania z części nieruchomości służącej zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych; 4) ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego i przeniesienie własności tego lokalu oraz praw niezbędnych do korzystania z tego lokalu na nabywcę; 5) przeniesienie własności lokalu oraz praw niezbędnych do korzystania z tego lokalu na nabywcę; 6) wybudowanie budynku i przeniesienie własności lokalu użytkowego; 7) przeniesienie własności lokalu użytkowego; 8) wybudowanie budynku i przeniesienie ułamkowej części własności lokalu użytkowego; 9) przeniesienie ułamkowej części własności lokalu użytkowego oraz roszczenia przyszłego.

Regulacja w znowelizowanym brzmieniu wskazuje, że bieg terminu do wykreślenia takich roszczeń będzie liczył się od dnia, w którym stały się one wymagalne, a więc od dnia, w którym wierzyciel mógł domagać się ich realizacji (np. ustalona w umowie data przeniesienia własności lokalu użytkowego). Zmiana ta koncentruje się na dostosowaniu treści przepisu do nowej tzw. ustawy deweloperskiej, podczas gdy sens regulacji zwartej w art. 19 ust. 3 ustawy o księgach wieczystych i hipotece pozostaje niezmieniony. Przepisy obowiązują od 1 lipca 2022 roku.

Zmiany wprowadzone ustawą o zmianie ustawy o dowodach osobistych oraz niektórych innych ustaw

Ustawa z dnia 14 października 2021 r. o zmianie ustawy o dowodach osobistych oraz niektórych innych ustaw wprowadza do ustawy o księgach wieczystych i hipotece tylko jedną zmianę. Poszerza katalog podmiotów, które są uprawnione do wystąpienia do Ministra Sprawiedliwości o zgodę na wielokrotne, nieograniczone w czasie wyszukiwanie ksiąg wieczystych w centralnej bazie danych ksiąg wieczystych. Oznacza to, że zwiększa się liczba podmiotów, które mogą wyszukiwać księgi wieczyste po kryterium innym niż jej numer, a konkretnie kryterium takim, jak: oznaczenie nieruchomości, lokalu lub domu jednorodzinnego; oznaczenie podmiotu wpisanego do działu II księgi wieczystej, a więc właściciela nieruchomości; numer dziennika księgi wieczystej; elementy numeru księgi wieczystej, zawierające co najmniej czteroznakowy kod wydziału ksiąg wieczystych sądu rejonowego, w którym księga została założona oraz numer w repertorium ksiąg wieczystych. Ustawa o zmianie ustawy o dowodach osobistych oraz niektórych innych ustaw umożliwia takie zaawansowane wyszukiwanie ksiąg wieczystych ministrowi właściwemu do spraw informatyzacji (po uzyskaniu zgody Ministra Sprawiedliwości). Zmiana obowiązuje od 4 stycznia 2022. Ma ona bezpośredni związek z wprowadzeniem tzw. transakcyjnej usługi meldunkowej - nowej formy rejestracji zdarzeń zameldowania, wymeldowania stałego i czasowego oraz wyjazdu i powrotu z wyjazdu poza granice Rzeczypospolitej Polskiej. Ta nowa forma to automatyczna rejestracja w systemie na skutek wysłania zgłoszenia przez osobę fizyczną. W niektórych przypadkach, takich jak na przykład kwestia zameldowania, będzie ona dostępna wyłącznie dla właściciela bądź współwłaściciela nieruchomości. W celu weryfikacji stanu prawnego nieruchomości w tym zakresie – sprawdzenia, kto jest właścicielem – minister właściwy do spraw informatyzacji został wyposażony w możliwość wielokrotnego, nieograniczonego w czasie wyszukiwanie ksiąg wieczystych w centralnej bazie danych ksiąg wieczystych (po uzyskaniu zgody Ministra Sprawiedliwości).

Zmiany wprowadzone ustawą o zmianie ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych oraz niektórych innych ustaw

Ustawa z dnia 7 kwietnia 2022 r. o zmianie ustawy o listach zastawnych i bankach hipotecznych oraz niektórych innych ustaw wprowadza zmianę polegającą na skróceniu brzmienia jednego z przepisów (art. 16 ust. 2 pkt. 5 ustawy o księgach wieczystych i hipotece). Zmiana ta dotyczy praw osobistych i roszczeń, które mogą być ujawniane w księdze wieczystej. Jednym z takich praw osobistych i roszczeń, do tej pory, były wierzytelności banku hipotecznego zabezpieczone hipoteką oraz informacje, że zostały one wpisane do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych. Aktualnie przepis ten został ograniczony – ujawnieniu w księdze wieczystej podlegają już tylko wierzytelności banku hipotecznego zabezpieczone hipoteką. Zmiana ta wiąże się z uchyleniem przepisu o obowiązku ujawnienia informacji o pierwszeństwie banków hipotecznych w zaspokojeniu roszczeń przed innymi wierzycielami w postępowaniu egzekucyjnym w księdze wieczystej. Ujawnianie w księdze wieczystej informacji o tym, że wierzytelności banku zabezpieczone hipoteką zostały wpisane do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych, stało się bezprzedmiotowe. Zmiana obowiązuje od 8 lipca 2022 roku.

Zmiany wprowadzone ustawą o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz ustawy o przetwarzaniu informacji kryminalnych

Ustawa z dnia 12 maja 2022 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz ustawy o przetwarzaniu informacji kryminalnych wprowadza dwie zasadnicze zmiany. Po pierwsze rozszerza katalog podmiotów, które są uprawnione do wystąpienia do Ministra Sprawiedliwości o zgodę na wielokrotne, nieograniczone w czasie wyszukiwanie ksiąg wieczystych w centralnej bazie danych ksiąg wieczystych. Oznacza to, że ponownie zwiększa się liczba podmiotów, które mogą wyszukiwać księgi wieczyste po kryterium innym niż jej numer. Do listy takich jednostek zostają dodane: Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i Szef Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych. Podmioty te zostały wyposażone w nowe kompetencje w celu realizacji zadań ustawowych dla nich przewidzianych.

Drugą zmianą jest modyfikacja katalogu podmiotów, od których nie pobiera się opłaty od wniosków o wydanie pewnych dokumentów z ksiąg wieczystych (takich jak odpisy, czy wyciągi). Podmiotem zwolnionym z opłaty będzie Szef Krajowego Centrum Informacji Kryminalnych. Z katalogu tych podmiotów zostały wyłączone organy Krajowej Administracji Skarbowej. Co istotne, zmiany te wchodzą w życie dopiero po upływie dwóch lat od ogłoszenia ustawy, a więc obowiązywać będą od dnia 1 lipca 2024 roku.

Blik Przelewy24 Mastercard Visa Bitcoin